منزلت اشک!

بسمه‌تعالی

سخنرانی حضرت آیت‌الله حائری شیرازی – موضوع بحث: منزلت اشک

مورخ: ۲۶/۰۷/۹۳ – مکان: مسجد و آرامگاه نور (شیراز)

موضوع بحث خود را به‌تناسب ایام محرم روی گریه قرار می‌دهیم. گریه چیست؟ اثرش، جایگاه و راهکارش چیست؟ چگونه می‌شود که گریه خشک می‌شود؟ چگونه می‌شود [که] گریه فراوان می‌شود؟ گریه مثل باران است، به اذن الله می‌بارد و همان خواصی که باران دارد گریه هم دارا می‌باشد. چطور زمین مرده به‌وسیله باران زنده می‌شود به‌طوری‌که زمینی که هیچ هنری نداشته هم هنری پیدا می‌کند، هم برای جانوران، هم برای گیاهان و هم برای درختان مفید می‌شود. خدا باران را هم دلیلی برای رضایت خودش قرار داده: «استغفروا ربکم ثم توبوا الیه یرسل السماء علیکم مدراراً»[۱]. اول اشکالات خود را برطرف کنید بعد به‌سوی او (خدا) بیایید اگر چنین کنید آسمان برایتان مدرار می‌فرستد (یرسل السماء علیکم مدراراً). مدرار به فارسی به معنی ریزش پی در پی و در عربی و در گذشته به‌ عنوان حقوق ماه به ماه که آن هم به نوعی پی در پی است تلقی می‌شد. مدرار بودن یعنی ریزش‌های مناسب حال. ریزش می‌کند، بعد قطع می‌شود تا فرصت پیدا کند آب به اعماق زمین برود. دوباره بیاید نوعی ببارد که آب‌های زیرزمینی بالا بیاید، نوعی ببارد که این گیاه که یک‌بار آب‌خورده دوباره تشنه شده باشد و آب بخورد. بر اساس همین مدرار، بسیاری از کشت‌ها را بدون آبیاری با آب باران محصول می‌گیرند. بارانِ به‌موقع و به‌اندازه.

اشک هم همین‌طور عمل می‌کند. چطور گاهی خشک‌سالی می‌شود، باران قطع می‌شود، خشک‌چشمی هم پیش می‌آید، به هم تناسب دارد. گاهی انسان خودش را مقصر نمی‌داند اشکش خشک می‌شود. گاهی انسان در خدمات خود خیره می‌شود. یکی از راه‌های شیطان همین است «و زین لهم الشیطان اعمالهم». از انسان در زندگی کارهای خوبی صادر می‌شود، گاهی وقت‌ها پیش می‌آید که انسان خود را نگاه کرده، فقط خوبی‌های خود را می‌بیند اینجا شیطان کارکرده، پرونده را دست‌کاری کرده، خوبی‌ها را آورده رو و بدی‌ها را لابلا پنهان کرده. کار شیطان اینجاست. اسلایدی از خدمات انسان می‌گیرد این را مرتب پیش چشم انسان قرار می‌دهد نتیجۀ آن قلب انسان سخت می‌شود. مورد دیگر آن این است که گاهی انسان برادر دینی را رنجانده و جبران نکرده، وقتی این دل گرفت دل انسان هم می‌گیرد و دل امام زمان (عج) هم می‌گیرد.

گریه خیلی سازنده است. مخصوصاً گریه در دعای ندبه غوغا می‌کند. این گریه جواب اینترنت، ماهواره و همۀ این‌ها را می‌دهد. چرا؟ به خاطر اینکه دستگاه اشک را برای تطهیر انسان ساختند. خدا خالق اشک است و این فوق‌العادگی انسان است. نمی‌گویم اشک در حیوانات نیست اما این انسان است که اشک تابع نیتش است. وقتی‌که اشک برای استغفار است مقام منیعی پیدا می‌کند، اشک می‌شود جزء مطهرات و اگر از روی محبت باشد می‌شود سرمایه‌گذاری در محبت. یعنی چه؟ اشک از محبت نشأت می‌گیرد و دوباره به محبت می‌ریزد. همان‌طوری که در ورزش نیروی خود را خرج می‌کنی نیروی قوی‌تری به تو می‌دهد. اشک هم همین‌طور است. اشک غصه، اشک نیست. اشک بر دنیاست. اگر اشک بر حسرت عقب‌ماندگی از دوستان اخروی باشد این اشک سازنده است. چرا حسین بن علی (ع) می‌گوید: انا القتیل العبرات، یعنی برای اینکه اشک جاری بشود بهترینش یاد حسین بن علی (ع) است، این یاد اشک‌آور است.

اشک در عزای حسین (ع) برای ما یک سرمایه‌ای می‌شود. اشک‌های شما نمی‌رود. آن‌ها را جمع می‌کنند برای شب اول قبر. مفید است. به درد ما می‌خورد. هیچ‌چیز مثل اشک به انسان آرامش نمی‌دهد. اشک فاصله انسان را با خدا کم می‌کند، فاصله را با اهل‌بیت کم می‌کند بخصوص برای سید الشهداء (ع) این اشک اشک دیگری است و ارزش دیگری دارد این اشک پاک‌کننده است.

اشتباه هست که ما با سلام شروع کنیم، سلام ما قبول نیست باید از لعن شروع کنیم، لعن زیرساخت سلام است، لعن در را باز می‌کند، لعن اذن دخول می‌دهد. اشک دخول است، انسان تا در باز نشده چگونه به صاحب‌خانه سلام می‌کند. در را با لعن باز می‌کنند. لعن و تبری به‌اندازۀ زمین برای غرس درخت ضروری است کسی که درخت ولایتش می‌خواهد یک صحرا را سایه اندازد، طبیعتاً یک صحرا برائت لازم است. برائت باغچه است، ولایت درخت است. اول زمین را آماده می‌کنند بعد درخت می‌کارند، باید اول لعن گفت بعد سلام، اللهم العن اول ظالم ظلمه حق محمد و آل محمد و … السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و … والسلام.

پیاده‌سازی سخنرانی: کانون فرهنگی نور – هیئت فاطمیون (شیراز)